Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie z ogromną wdzięcznością przyjął dar – fortepian Yamaha – podarowany uczelni przez Zeit.Geist Stiftung w Lahr działającą w Niemczech.

Uroczystość odbyła się w Auli Biblioteki Głównej Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie przy ul. Bobrzyńskiego 10.

Dr hab. Bożena Ficht-Maciejowska z Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Lahr/Baden Württemberg wygłosiła wykład „Finał Sonaty b-moll Op. 35 Fryderyka Chopina. Idea transcendencji Życia, Śmierci i Odrodzenia. Czasoprzestrzeń „stanu splątanego”, w którym podzieliła się efektami swoich badań nad utworem Fryderyka Chopina, a których pełną wersję zawarła w opublikowanej wcześniej książce.

Pani Bożena Ficht-Maciejowska podkreśliła: - Jestem zaszczycona i cieszę się, że właśnie w tym miejscu będę mogła podzielić się z Państwem pewnym odkryciem w twórczości Chopina, nawiązując tym samym do słów św. Jana Pawła II: „Na barki muzyki złóżcie losy tego świata”.

Z wyraźnym wzruszeniem odczytała fragmenty poezji Karola Wojtyły – Jana Pawła II, dotykające tematu przemijania i nieśmiertelności. Mówiąc o Fryderyku Chopinie w nawiązaniu do tematu wykładu, przywołała słowa, które papież skierował w Liście do artystów 18 lutego 1984 r. w bazylice Santa Maria sopra Minerva: Żyjmy według Ducha!

„Wpisane jest w duszę człowieka wezwanie do nieśmiertelności. Wpisane jest ono w duszę artysty, gdy dziełem swego talentu stara się przekroczyć granicę przemijania i śmierci.

Viviamo secondo lo Spirito!” /Papież Jan Paweł II/

Wykład okazał się niezwykłym spotkaniem muzyki i refleksji filozoficznej – próbą odczytania dzieła Fryderyka Chopina jako duchowej medytacji nad życiem i śmiercią, przemijaniem i odrodzeniem. Bożena Ficht-Maciejowska nakreśliła ideę, która wyniknęła z doświadczenia słuchowego dzieła Chopina. Mówiła o „Finale”, którego brzmienie i konstrukcja przyciągają uwagę artystów, muzykologów, a nawet – jak okazało się podczas spotkania –fizyków. Nieprzypadkowo zatem wprowadzenie do wykładu wygłosił prof. dr hab. Piotr Jan Zieliński z Instytutu Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie.

Rektor UPJPII, ks. prof. Robert Tyrała, rozpoczął swoje wystąpienie od przywołania słów Fryderyka Chopina, które – jak podkreślił – nabierają szczególnego znaczenia w miejscu, gdzie spotykają się wiara i rozum. Wskazał, że choć Chopin nie tworzył muzyki sakralnej, jego twórczość głęboko zakorzeniona była w wartościach duchowych i moralnych, a jego muzyka od początku budziła zachwyt i refleksję. Cytując badaczy i współczesnych kompozytora, rektor przypomniał, że Chopin był artystą jedynym w swoim rodzaju – solus et unicum.

Nawiązując do rocznicy śmierci kompozytora oraz trwającego Konkursu Chopinowskiego, ks. prof. Robert Tyrała wyraził wdzięczność prof. Bożenie Ficht-Maciejowskiej i współorganizatorom koncertu za przywołanie ducha Chopina w murach Uniwersytetu. Podziękował również za dar fortepianu przekazany uczelni przez Zeit.Geist Stiftung w Lahr, podkreślając, że stanie się on narzędziem dalszego rozwoju kultury i nauki na UPJPII.

Rektor przypomniał, że muzyka kościelna jest integralną częścią tradycji uczelni, kontynuowaną od czasów Papieskiej Akademii Teologicznej. Nawiązał też do słów Jana Pawła II z Listu do artystów, wskazując, że artysta ma obowiązek rozwijać otrzymany talent w służbie człowiekowi i Bogu.

Na zakończenie ks. Tyrała wyraził nadzieję, że nowa aula stanie się miejscem spotkań muzyki, nauki i duchowości, gdzie – jak pisał Norwid – „piękno będzie zachwycać do pracy, a praca prowadzić do zmartwychwstania”. Podziękował za koncert, niezwykły dar – fortepian i za tworzenie nowej przestrzeni piękna na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II.

W wywiadzie przeprowadzonym tuż po tym niecodziennym wydarzeniu dr hab. Bożena Ficht-Maciejowska przyznała, że choć poruszany w wykładzie temat opisywała już w 2011 roku w książce wydanej przez Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie, to temat wciąż ją fascynuje, nie opuszcza, nadal ciekawi, ekscytuje i mimo tylu badań, pozostaje tajemnicą. Wciąż poświęca mu czas, zainteresowała się nawet fizyką kwantową, pragnąc dogłębnie przeanalizować emocje i intuicje, które mogły towarzyszyć kompozytorowi w procesie twórczym.

Przywołała postać Eugène’a Delacroix ( autora najsłynniejszego portretu Fryderyka Chopina), który twierdził, że tę muzykę można równać z nauką. - Jego filozoficzne idee i duchowa programowość są warte pogłębienia – mówiła. - Zestawienia Marsza żałobnego z Finałem to dla mnie idea duchowa – podejścia do życia i śmierci, do spraw egzystencjalnych. Gdy pisał ten utwór, był ciężko chory, cierpiał, a mimo tego fizycznego stanu pojawia się w nim niezwykła duchowość. Moje rozmyślania zaczęły się przecież od pytania – dlaczego on w finale wraca do początku? Bliskie mi są słowa jednego z krytyków: „Muzyka Chopina jest nieśmiertelna, niczym nieśmiertelna dusza” – bo przecież my tak to czujemy.

Zapytana z kolei o swoje wzruszenie podczas odczytywania fragmentów poezji Jana Pawła II, powiedziała, że zawsze bardzo ją poruszają. Jej zdaniem wiersze papieża najlepiej świadczą o jego wszechstronności. – Ta poezja dotyka takich sfer egzystencji człowieka, że wciąż warto czytać i pogłębiać i zastanawiać się właściwie nad każdym zdaniem.

Pani Bożena Ficht-Maciejowska zapytana o dar – fortepian przekazany Uniwersytetowi Papieskiemu – powiedziała, że to „prawdziwe zrządzenie losu”, bo trudno inaczej wytłumaczyć, że wykład planowany był pierwotnie w Krakowie w innym miejscu, gdzie z powodu remontu nie można go było zorganizować. Pojawiła się myśl, by był to Uniwersytet Papieski. Trzeba było jednak zaprezentować na muzycznym przykładzie tezy zawarte w tytule wykładu, a uczelnia fortepianu nie posiadała. Instrument z Lahr został przywieziony więc do Uczelni Papieskiej w Krakowie. Decyzją Fundacji Zeit.Geist fortepian na stałe pozostaje na UPJPII. Za co Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie pozostaje ogromnie wdzięczny.

- Jeżeli tutaj ten fortepian będzie rozbrzmiewać i będą koncerty, najbardziej będę się cieszyć – podsumowała przekazanie instrumentu Bożena Ficht-Maciejowska.

Dr hab. Bożena Maria Ficht-Maciejowska, pianistka, urodzona w Chrzanowie. Absolwentka Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie fortepianu Janusza Dolnego. Studia podyplomowe w Musikhochschule w Trossingen (Niemcy) ukończyła pod kierunkiem Victora Merzhanova i kształciła się u niego w Konserwatorium im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie. W latach 1994-2015 była pedagogiem w Katedrze Fortepianu na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie i na Wydziale Pedagogiczno-Instrumentalnym w Białymstoku. Przez wiele lat współpracowała z Witalisem Raczkiewiczem, współzałożycielem białostockiej uczelni.

Zadebiutowała na Festiwalu Muzyki Polskiej we Quimper (Francja), gdzie z Bretońską Orkiestrą Symfoniczną pod batutą Brunona Poindeferta wykonała Koncert e-moll op. 11 nr 1 Fryderyka Chopina. Koncertuje w Polsce, Niemczech, Rosji, Holandii, Francji, Szwajcarii i Finlandii.

W jej dyskografii znajdują się dwie płyty; jedna z utworami Wolfganga Amadeusza Mozarta, Fryderyka Chopina, Franza Schuberta, Siergieja Rachmaninowa i druga w całości poświęcona dziełom Chopina. Nagrała muzykę skomponowaną przez Józefa Rychlika do spektaklu Transatlantyk Witolda Gombrowicza dla Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, a z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Łódzkiej pod dyrekcją Zdzisława Szostaka zarejestrowała muzykę Zbigniewa Preisnera, napisaną do Dekalogu Krzysztofa Kieślowskiego.

Jest również autorką publikacji omawiających zagadnienia związane z interpretacją pianistyczną. Jej książka, Finał Sonaty b-moll op.35 Fryderyka Chopina. Analiza i interpretacja, wydana przez Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie (2011), jest ceniona w kraju i za granicą.

Z jej inicjatywy powstała Międzynarodowa Akademia Muzyczna Fryderyka Chopina w Niemczech - w Lahr, którą prowadzi od 2016 roku.

Międzynarodowa Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina w Lahr została założona w 2015 roku przez dr hab. Bożenę Marię Ficht -Maciejowską i Eckeharda Fichta. Siedziba instytucji znajduje się w Lahr w Niemczech. Celem i naczelną ideą akademii jest promowanie młodych talentów muzycznych na arenie międzynarodowej poprzez szkolenia artystyczne na poziomie międzynarodowym.

Fundacja Zeit.Geist została założona w 2014 roku przez Eckeharda Franza Fichta i jego żonę Bożenę Marię Ficht-Maciejowską. Oboje podzielają przekonanie, że sztuka, kultura i ochrona zabytków są nie tylko wyrazem tożsamości historycznej, ale także motorem dynamicznego rozwoju społecznego.