Reklama

Niedziela Kielecka

Kościół z pałacu i historia łagiewnickiego tryptyku w tle

Niedziela kielecka 36/2017, str. 4

Kościół św. Stanisława BM w Balicach powstał z dawnego pałacu

TD

Kościół św. Stanisława BM w Balicach powstał z dawnego pałacu

Balice koło Chmielnika szczycą się historią sięgającą ponad ośmiuset lat, w dziejach miejscowości zapisały się znamienite rody. To stąd pochodzi słynny tryptyk łagiewnicki datowany na ok. 1490 r., namalowany przez artystę z Małopolski, obecnie (od 1953 r.) przechowywany w północnej nawie bazyliki katedralnej w Kielcach. Warto nadmienić, że po prawej stronie na drzwiach tryptyku widnieje postać patrona parafii i kościoła w Balicach – św. Stanisława BM

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Parafia jest dużo młodsza, powstała w 1923 r. z macierzystych parafii w Janinie i Gnojnie, erygował ją bp Augustyn Łosiński. Kościół w Balicach powstał z przebudowanego pałacu z XIX wieku. Z pałacem wiąże się ciekawa historia. Karol Tański – zarządzający majątkiem w pobliskich Łagiewnikach – poślubił hrabiankę Helenę Lubieniecką z Balic. Ród Lubienieckich, spokrewniony z Sobieskimi, jest szczególnie zasłużony. Hrabianka Lubieniecka z Łępickich rozpoczęła oświatę wśród tutejszych dzieci wiejskich. Wśród Lubienieckich z Balic byli powstańcy i wielcy patrioci, w tym dziadkowie i matka majora Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. Dodajmy, że Balice jako jedyna chyba wieś w Polsce ma swój sztandar ufundowany na 800-lecie, który nawiązuje do heraldyki rodu Lubienieckich. Poczet sztandarowy obecny jest na wszystkich uroczystościach kościelnych.

Pałacowy skarb trafił do katedry

Helena – panna młoda, otrzymała w darze rodzinną pamiątkę – przepiękny ołtarz Koronowania Matki Bożej. Według tradycji, na którą powołuje się w swoim opisie ks. Jan Wiśniewski, obraz ten miał być używany podczas odsieczy wiedeńskiej. Skarb ten przechowywany był w specjalnie wybudowanej kaplicy pałacowej w Balicach oraz w Łagiewnikach koło Buska-Zdroju. Modlili się tutaj wszyscy mieszkańcy Balic, ponieważ nie było w tym czasie w pobliżu kościoła. Na drzwiach ołtarza Koronowania po prawej stronie widnieje wizerunek św. Stanisława BM. Ukazany jest on w stroju pontyfikalnym, w chwili gdy wskrzesza Piotrowina. Na lewym skrzydle jest św. Wojciech lub Mikołaj. Tryptyk podarowany do katedry kieleckiej przez Antoniego Tarskiego w 1953 r. znajduje się w nawie północnej.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Powstaje kopia tryptyku do kościoła

W kościele w Balicach jest jednak miejsce na jego replikę. I taka właśnie powstaje z inicjatywy mieszkańca i przewodniczącego Rady Gminy – Stanisława Wcisłę. Kopię tryptyku od kilku lat przygotowuje Anna Wach z Balic, pomaga jej córka – absolwentka szkoły plastycznej, a wspiera je grupa znajomych. – To piękne, że tryptyk malują mieszkanki Balic – mówi Wcisło i zapowiada, że jest szansa, że replika pięknego ołtarza tak bardzo związanego z historią Balic, zostanie w przyszłym roku ukończona. Chcemy, aby jego wprowadzenie do kościoła było ważnym wydarzeniem nawiązującym do znamienitej historii naszej miejscowości.

Reklama

Wystrój świątyni

W 1923 r. pałac przebudowano do potrzeb kultu. W zachodniej części usytuowano absydę świątyni – w miejsce dawnej sali balowej, sklepionej płaskim stropem, powstała nawa. Dobudowano zakrystię, kruchtę i wysoką wieżę. Relikty dawnego klasycystycznego pałacu pozostały na bramie kościelnej zwieńczonej amforami greckimi w gzymsach i dekoracyjnych motywach zewnętrznych ścian. Rzeźbiarskie motywy i zdobienia ołtarza wykonał Antoni Kenar. Na nawie są polichromie ze sceną Wniebowzięcia NMP, wyobrażeniami wezwań litanijnych do Matki Bożej oraz ewangelicznych scen. Ze współczesnym wystrojem współgrają obrazy: Jezusa Miłosiernego (z fundacji małżonków Mariana i Józefy Wachów), wizerunki św. Siostry Faustyny (z fundacji braci Pawła i Grzegorz Boroniów), bł. ks. Jerzego Popiełuszki, św. Jana Pawła II, sługi Bożego prymasa Stefana Wyszyńskiego oraz św. Maksymiliana Kolbego. Czy wezwanie, jakie otrzymała świątynia, nawiązuje do świętego biskupa i męczennika z tryptyku? Czy istniał jakiś szczególny kult św. Stanisława w Balicach? Nie da się tego ustalić. Faktem jest, że świątynia i parafia w Balicach otrzymała za patrona św. Stanisława, drugą patronką jest Matka Boża Częstochowska, czczona w kopii obrazu w ołtarzu głównym. Zasuwą obrazu jest św. Stanisław BM – obraz współczesny. Biskup Stanisław również ukazany jest w stroju pontyfikalnym z pastorałem w ręku. U dołu namalowano postać Piotrowina.

By ożywić kult Św. Stanisława

Uroczyście obchodzony jest odpust ku czci św. Stanisława. Pragnąc rozbudzić jeszcze bardziej kult do patrona, ks. Stanisław Idziak – nowy proboszcz parafii, zaproponował, aby w pierwszą niedzielę miesiąca odbywało specjalne nabożeństwo ku czci św. Stanisława, a pierwszą pielgrzymkę, jaką odbędzie ze swoimi parafianami, zaplanował do Krakowa i Szczepanowa – śladami patrona kościoła. Takie doświadczenie może przyczynić się do większej popularności wielkiego świętego i patrona Polski wśród mieszkańców.

Reklama

Proboszczowi udało się wprowadzić również inne nabożeństwa. – W każdy piątek wierni gromadzą się na Koronce do Bożego Miłosierdzia. Przyjęło się już środowe nabożeństwo do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, które prowadzimy przy odsłoniętym obrazie Pani Jasnogórskiej, znajdującym się w ołtarzu głównym. Proboszcz, jest tutaj zaledwie kilka tygodni, ale od początku spotkał się z ogromną życzliwością swoich parafian. – Czuję ich serdeczność i zaangażowanie w życie parafii – mówi. – Myślę, że ten klimat otwartości to zasługa mojego poprzednika. Pragnę wyrazić ogromną wdzięczność wobec ks. kan. Jana Latały, który przez 24 lata był proboszczem Balic. Przeprowadził szereg remontów wraz z parafianami, dzięki czemu teraz kościół jest zadbany i odnowiony. Ostatnią jego inwestycją było malowanie wnętrza i tych prac doglądał do końca – mówi ks. Stanisław Idziak. Moim zadaniem jest kontynuacja pracy ks. Jana i troska o duchowy rozwój parafian, utwierdzanie ich wiary w tym, co dobre i piękne – dodaje. Nowy proboszcz rozpoczął także remont domu parafialnego. Warto nadmienić, że w planach jest wygospodarowanie przestrzeni na cele spotkań duszpasterskich.

Odpust i dziękczynienie za plony

W parafii istnieją trzy Róże Żywego Różańca, przy ołtarzu służy kilkunastu ministrantów. Duże tradycje mają także strażacy – widoczna w życiu parafialnym i podczas uroczystości – OSP w Balicach i Kotlicach. Druhowie z Kotlic przeżywali ostatnio 60-lecie służby społecznej. Z okazji odpustu Matki Bożej Częstochowskiej 26 sierpnia podczas uroczystej Sumy wierni uczestniczyli w uroczystościach dożynkowych i wprowadzeniu nowego proboszcza. Parafia położona jest na terenie trzech gmin, liczy ok. 1,6 tys. osób, stoi rolnictwem. Palonki, Kotlice, Borzykowa, Kostera, Suskrajowice, Bugaj, Balice, Zawada – to tereny licznych upraw, rolnicy utrzymują się też z hodowli krów mlecznych, uprawy porzeczek, sadownictwa.

W maju mieszkańcy prosili o poświęcenie pól, teraz była okazja do dziękczynienia za plony – mówi proboszcz. W Balicach działa od lat Grono Przyjaciół Seminarium. Być może dlatego parafianie mogą pochwalić się powołaniami zakonnymi. Pochodzą stąd Marek i Piotr Wachowie – franciszkanie pracujący we Włoszech, ks. Marek Połoński – proboszcz Sancygniowa oraz dwie siostry zakonne. Urodził się tutaj też śp. ks. prał. Edward Terlecki.

Podziel się:

Oceń:

2017-08-30 12:21

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Benedyktyńskie dzieła w Jeżowie

Zaangażowani parafianie

Ks. Paweł Kłys

Zaangażowani parafianie

Jubileusz jest nie po to, by tylko rozpamiętywać przeszłość, ale by podejmować nowe wyzwania, myśląc o przyszłości – powiedział abp Grzegorz Ryś.

Więcej ...

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Adobe Stock

Litania Loretańska to jeden z symboli miesiąca Maja. Jest ona także nazywana „modlitwą szturmową”. Klamrą kończąca litanię są wezwania rozpoczynające się od słowa ,,Królowo”. Czy to nie powinno nam przypominać kim dla nas jest Matka Boża, jaką ważną rolę odgrywa w naszym życiu?

Więcej ...

Łódź: Rekrutacja do Studium Organistowskiego

2024-05-20 15:30

Karol Porwich/Niedziela

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Oświadczenie rzecznika KEP ws. opublikowanego przez...

Kościół

Oświadczenie rzecznika KEP ws. opublikowanego przez...

Franciszek wyjaśnia: zezwoliłem na błogosławieństwo...

Kościół

Franciszek wyjaśnia: zezwoliłem na błogosławieństwo...

Maryja Matką Kościoła

Maryja Matką Kościoła

Proszę Cię, Panie, o łaskę bycia zawsze świadomym ceny...

Wiara

Proszę Cię, Panie, o łaskę bycia zawsze świadomym ceny...

Nowenna do Ducha Świętego

Wiara

Nowenna do Ducha Świętego

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Wiara

#NiezbędnikMaryjny: Litania Loretańska - wezwania

Hiobowe wieści dla katechetów

Wiadomości

Hiobowe wieści dla katechetów

Moc Ducha w Kościele

Wiara

Moc Ducha w Kościele

Litania nie tylko na maj

Wiara

Litania nie tylko na maj