Jakie warunki muszę spełnić, aby otrzymać emeryturę po zmarłym mężu? Czy część tej emerytury należy się też jego byłej żonie?
Odpowiedź eksperta
Współmałżonek może się ubiegać o uzyskanie z ZUS emerytury lub renty po zmarłym mężu lub zmarłej żonie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami świadczenie to określa się jako rentę rodzinną – bez względu na to, czy zmarła osoba przed śmiercią pobierała rentę czy emeryturę.
Renta rodzinna to świadczenie przysługujące nie tylko żonom po zmarłych mężach, ale również innym osobom, które są blisko spokrewnione ze zmarłym.
Uprawnionymi do niej są:
• wdowa lub wdowiec,
• dzieci zmarłego (także te adoptowane),
• wnuki oraz inne dzieci przyjęte przez zmarłego na wychowanie,
• rodzice zmarłego.
Zgodnie z przepisami ustawy emerytalnej żona ma prawo odziedziczyć emeryturę po swoim zmarłym mężu, a na takie rozwiązanie najlepiej jest zdecydować się wtedy, gdy emerytury małżonków były różnej wysokości.
Aby móc przejąć emeryturę zmarłego, poszczególni krewni muszą spełnić odpowiednie warunki.
Małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, otrzyma świadczenie, jeżeli:
• w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
• wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat; albo
• sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej; albo
• ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
Reklama
Co istotne, prawo do renty rodzinnej po zmarłym mają również byłe żony. Dzieje się tak w przypadkach, gdy przyznano im po rozwodzie alimenty i spełniają dodatkowo jedno z powyższych kryteriów.
W przypadku dzieci i wnuków zmarłego oraz dzieci przyjętych przez zmarłego na wychowanie renta rodzinna wypłacana jest do 16. lub 25. roku życia, pod warunkiem kontynuacji nauki. Świadczenie wypłacane jest bezterminowo, gdy dziecko jest całkowicie niezdolne do pracy lub nie ma warunków do samodzielnej egzystencji.
W przypadku rodziców zmarłego – jeśli zmarły w chwili śmierci ich utrzymywał.
Emerytura rodzinna dla kobiety po zmarłym mężu wynosi maksymalnie 85% świadczeń przyznawanych zmarłemu mężowi, ale jej wysokość zależy także od tego, ile osób jest uprawnionych do jej pobierania.
• 85% świadczenia zmarłego przysługuje zawsze, gdy rentę rodzinną pobiera jedna osoba;
• 90% świadczenia zmarłego dotyczy przypadków, gdy rentę rodzinną pobierają dwie osoby;
• 95% świadczenia zmarłego dotyczy przypadków, gdy rentę rodzinną pobierają trzy osoby.
Jeżeli świadczenie pobiera więcej niż jedna osoba, jest ono dzielone po równo między nimi.
